Wybór odmian i wzrost winorośli są ściśle uzależnione od warunków klimatycznych i siedliskowych. Kluczem do stworzenia optymalnych warunków dla roślin jest staranny wybór najlepszego stanowiska dla winnicy oraz właściwe przeprowadzanie zabiegów agrotechnicznych.
Amatorska stacja meteorologiczna
Od końca 2020 roku posiadamy amatorską stację meteorologiczną, która w sposób ciągły dokonuje pomiaru następujących parametrów: temperatura, punkt rosy, wilgotność, prędkość i kierunek wiatru, ciśnienie, opad, promieniowanie UV. Dane te gromadzone są w serwisie wunderground.com
Dane pozyskane ze stacji meteo gromadzone są na ww. stronie, ale oprócz tego importujemy je do Excela i poddajemy obróbce w celu obserwacji zachodzących zmian klimatycznych.
Suma temperatur aktywnych lub efektywnych (SAT lub GDD)
Suma temperatur aktywnych to suma jednostek ciepła powyżej minimum fizjologicznego, potrzebnych do rozwoju danego organizmu. W polskim piśmiennictwie jest ona utożsamiana z angielskim terminem growing degree-day (GDD), zwanym też stopniodniami.
Na podstawie sumy temperatury efektywnej można ocenić szanse dojrzewania winorośli. Zasoby ciepła potrzebne do dojrzewania winorośli opisuje suma temperatury efektywnej liczona dla progu termicznego 10oC.
Obliczanie sumy temperatur aktywnych wykorzystuje się także do oceny jakości jagód winorośli oraz klasy wina w danym roku wegetacyjnym, wyznaczania optymalnego terminu zbioru owoców, oceny wpływu czynników klimatycznych i pogodowych na plonowanie i jakość plonu roślin.
Na podstawie danych zgromadzonych przez naszą stację meteo wyznaczyliśmy sumę temperatur aktywnych (SAT) i poniżej prezentujemy wykres przedstawiający rozkład SAT w latach 2021-2024.
Zdajemy sobie sprawę, że każda metoda pomiarowa obarczona jest błędem. Prawdopodobnie wyniki te nie odzwierciedlają w 100% faktycznego stanu wegetacji roślin. Niemniej jednak opracowane wyniki dają obraz stanu klimat w naszej lokalizacji.
SAT dla naszej lokalizacji w poszczególnych latach przedstawia się następująco:
- 2021 r. – 2 390,10 oC
- 2022 r. – 2 868,30 oC
- 2023 r. – 2 975,00 oC
- 2024 r. – 3 352,60 oC
Wnioski z analizy danych
Najlepszy sezon?
Z przeprowadzonej analizy okazuje się, że sezon 2024 obfitował w najlepsze warunki klimatyczne w historii pomiarów. Okres wegetacyjny rozpoczął się rekordowo, bo już w lutym. Pamiętamy dobrze, że w marcu mogliśmy już obserwować pękające pąki, a w kwietniu rozwijające się latorośle. Ale czy to dobrze?
Czas pokazał, że nie do końca.
Przymrozki
Niestety radość była przedwczesna, bo 26 kwietnia nasza stacja meteo odnotowała temperaturę -1,2oC, co przy gruncie dało -3oC. Znacznie rozwinięte latorośle nie przetrwały kontaktu z niską temperaturą. Przedwcześnie cieszyliśmy się również ze startujących pąków zapasowych, bo już 13 maja przyszedł kolejny przymrozek.
Dodatkowo zima, oceniana jako łagodna, w styczniu (8-11.01) zgotowała na 4 dni z mrozami ok. -20oC!
Czy się załamaliśmy?
Nie. Potraktowaliśmy to jako naukę i okazję do odbudowania krzewów, które z wielu powodów wymagały wyprowadzenia od zera. Był to też czas przeznaczony na poszerzanie wiedzy, aby przygotować się lepiej do nadchodzących ciepłych i obfitujących w plony sezonów 😉